Tarihteki ilk insanlar, ayaklarını doğa koşullarının olumsuz etkilerinden (keskin taş, diken, çamur, böcek vb.) korumak amacıyla ağaç kabuklarından veya sert yapraklardan taban yapıp, otları ayaklarına bağlayarak ilkel ayakkabılar kullanmışlardır.

Elde edilen kaynakların çoğu, ayakkabının tarihçesini eski Mısır’dan başlatmıştır. Eski Mısır‟da iki bant ile ayağın üzerinden tutturulmuş sandalet giyilmekteydi (Şekil 1). Basit yapısından da anlaşılacağı gibi, insanların ayakkabıyla tanışması sandalet ile olmuştur. Her medeniyet döneminde hangi kültür olursa olsun insanın mutlaka sandalet ile bağı olmuştur. Pers ve Hintliler‟in oyarak yaptıkları sandaletler topuzludur. Japonlar sandaletlerine "zori” adını vermişlerdir. Diğer sandaletleri olan tahta tabanlı yüksekliği 2 inç ile 6 inç arasında değişen "geta” (Şekil 2). adındadır. İspanyol sandaleti ipten, Slavlar ise keçeden yapmışlardır. Afrikalılar‟ın değişik renkte derilerden dikerek yaptıkları parmak arası sandaletleri vardır (1). Yapılan tüm sandaletlerin temelini ise Eski Mısır‟daki sandaletler oluşturmaktadır.

Eski Mısır’da olduğu gibi Yunan’da da sandalet kullanılmıştır. Homeros’un Iliad ve Odyssey’deki kahramanların bronz sandalet giydikleri, tanrıların ise altından yapılmış sandalet giydikleri anlatılmıştır. Eski Yunan‟da sandaleti hem kadın hem de erkekler giymiştir. Bu sandaletler ayağın üzerine deri bant ile tutturulmuş ve tabanı mantardır. Yunan trajedi oyuncuları, tanrıların ve kahramanlarını canlandırdıklarında yüksek mantar tabanlı "kothurnus”u giyerlerdi. Yüksek ökçenin başlangıç zamanı olarak bu dönem olarak belirtilebilir. Pedila Eski Yunan’da en çok kullanılan ve moda olan sandalet türüydü (2).

Yunan kadını doğuya özgü modayı çok sevmiştir. Evde ipek ya da başka değerli kumaştan, altın ve inci işlemeli terlik giyerlerdi. Kadınlar gezmeye giderken yanlarına yedek ayakkabıda alırlardı. Deride en çok beyaz renk kullanılmış ayrıca kırmızı, safran, yeşil ve siyah renklerinde kullanıldığı görülmektedir. Kırmızı tabanlı ayakkabılar moda olmuştur. Mor renk ise sadece kralların ve tanrıların tasvirlerinde kullanılmıştır. Roma Döneminde ise Yunan sandaletlerinden etkilenerek, kendilerine adapte etmişlerdir. Romalıların ayakkabıya önem vermeleri bizlerin o dönemdeki toplumsal sınıflar hakkında fikir edinmemize yardımcı olmaktadır. Bu kurallar ile iş, rütbe, yaş, meslek ve zenginlik göstergesi olarak kendi içinde sınıflandırmaktaydı. Böylece bir meslek grubuna ait ayakkabıyı başkası giyemezdi, büyük bir suç sayılırdı. Roma’da toplumun üst sınıfı için ayakkabılar tasarlanmaktaydı (2). Askerler için yapılan tasarımlarda savaşta daha dayanıklı olması için sandaletlerin alt tabanlarına kabara (ayakkabıların altına çakılan, yassı ve iri başlı demir çivi) çakılmıştır. Romalı ayakkabı ustalarının yaptığı en önemli gelişme, ayakkabıda sağ ve sol kalıbını çalışmış olmalarıdır (3).

(1)  O’Keeffe, L., (1996), Shoes, New York: Workman Publishing, s.10.

(2)  Charlotte, Y ve Davis, Y., (1997), Shoes, Boston: Houghton Miflın Company, s.20.

(3)  Bossan, M, J.,(2007), The Art of the Shoes, Chine: Chine Printed, s.25.