Ortaçağ Döneminde Ayakkabı
Roma
İmparatorluğu’nun ikiye bölünmesiyle yeni krallıklar oluşmuştur. İnsanlar için
farklı bölgelerde yeni yerleşim alanları yapılmıştır. Yeni yerleşim alanları
rahat ve lüks yaşamın oluşmasına yol açmıştır. Yetenekli ayakkabı ustaları ise
daha zarif ve değerli ayakkabıları soylular için yapmışlardır. Bu dönemde ayakkabıların
uçları sivrileşerek uzamaya başlamış ve ayakkabının sayası ayakkabının üst kısmını
oluşturan parçası) olarak ipek, kadife, deri ve saten kumaşlar kullanılmıştır.
Bu ayakkabılara "poulaine” adı verilmiştir. Zenginliğin ve asaletin göstergesi
olarak ayak parmakların olduğu kısım uzatılmıştır. Bu model ayakkabıyı giyen kişinin
sosyal konumuna göre de farklılık göstermektedir (1). Ayakkabının uç kısmının
uzaması sonucunda yürümekte güçlük çekildiğinden gümüş veya altı zincir takılarak
bacağın diz bölümüne bağlanmıştır. Poulaine’ler çamurlu sokaklarda giyildiğinde
patten adı verilen ve ahşaptan yapılan koruyucu ile giyilmiştir. Patten’lerin çok
ses çıkarmasından dolayı Piskopos tarafından kilisede giyilmesi yasaklanmıştır.
İlk kez 1324 yılında Kral 2. Edward Döneminde ayakkabıda ölçü sistemi oluşturulmuştur.
Bu sistem Pedorix bilimi olarak adlandırılmış, temeli ise İngiltere Kralı 2.
Edward‟ın 1324 yılında inç’i tarif etmesiyle atılmıştır. Bu tarihten sonra,
ayakkabılara standart numaralar verilmeye başlanmış, herkesin kendi ayağına göre
ölçü alınarak yapılan ayakkabılar, bu numaralara göre üretilmiştir.
Yaklaşık 1000 yıldır aynı ayakkabı formunun kullanılmasına rağmen, bugün kullanılan ayakkabı ölçülendirme yönteminin tarihi 100 yıldan eski değildir. "Bugün kullanılan ölçülendirme sistemi, 1880 yılında, New York’lu Edwin B. Simpson tarafından başlatılmıştır. Bu ölçülendirme sistemi, her bir numara artışında ayakkabının 1/3 inç büyümesini, ¼ inç de genişlemesini esas almıştır” (2). 14.yüzyılda kadın ayakkabılarında brokar, ipek ve nakışlı deri kullanılmıştır. Bu malzemeler suya dayanıklı olmadığından tabanı ahşap ve üstü deri olan ayakkabı koruyucuları (patten) kullanılmıştır. Patten 13. yüzyılda moda olarak kullanılmış ancak 14.yüzyılda ise ayakkabıları korumak için kullanılmıştır. Pattenin üst kumaşı ayakkabının kumaşından yapılması zenginliğin belirtisi olmuştur (3).
(1)
Brooke,
I.,(1949), A History of English Footwear, London: St. Giles Publishing
Co. Ltd, s.54.
(2)
Hedef
Dergisi / Nisan 2003
(3)
Bossan,
M, J. (2007), The Art of the Shoes, Chine: Chine Printed, s.26.